Spis treści
ToggleDIETA A TRĄDZIK POSPOLITY – FAKTY
Trądzik pospolity kojarzy nam się przede wszystkim ze zmorą okresu dorastania. Żyjemy w nadziei, że ten problem już dawno za nami a tu…znów tu samo! Okazuje się, że trądzik pospolity może spędzać nam sen z powiek również w życiu dorosłym 🙁 Jak sobie z nim radzić? Można oczywiście za pomocą leków i maści, ale można też za pomocą odpowiedniej diety.
Pracując z kobietami cierpiącymi na PCOS oraz z pacjentkami, które spodziewają się dziecka widzę, że trądzik pospolity to dla nich duży problem. Nie mogę pomóc w kwestii dobrania leków czy maści, ponieważ nie jestem ani dermatologiem, ani kosmetologiem. To co mogę zrobić to przedstawić Wam wskazówki dotyczące tego, jak można walczyć z problemami skórnymi za pomocą żywności.
Szacuje się, że trądzik pospolity to problem nawet 50% kobiet powyżej 25. roku życia. Tak jak wspomniałam niejednokrotnie obserwuję, że jest to duży problem u kobiet z PCOS oraz przyszłych mam. Wynika to z tego, że jednym z czynników obwinianych za jego rozwój są szalejące hormony. Za rozwój trądziku pospolitego odpowiedzialne są również czynniki środowiskowe (w tym nieodpowiedni sposób odżywiania się, tzw. dieta zachodnia), genetyczne, zapalne oraz immunologiczne.
Żywność kontra trądzik pospolity – jakie są fakty?
Na temat roli żywności w zapobieganiu i leczeniu trądziku pospolitego krąży wiele informacji. A to, że czekolada nasila zmiany trądzikowe, a to, że nie można jeść tłustych produktów itd. Prawda jest jednak taka, że na podstawie dostępnych wyników badań naukowych nie można na razie opracować jednoznacznych zaleceń dietetycznych dla osób cierpiących na trądzik pospolity.
Jednak są pewne produkty, co do których posiadamy nieco więcej danych naukowych więc mamy większą pewność, że nam pomogą/zaszkodzą. W tym artykule chciałabym przedstawić Wam kilka faktów, które pomogą odnaleźć się w gąszczu informacji na temat żywności do walki z trądzikiem pospolitym. Pamiętajcie jednak, że może być to kwestia indywidualna. Warto bacznie obserwować swój organizm, aby być świadomym co nam pomaga, a co szkodzi!
Czy picie mleka nasila trądzik pospolity?
W internecie możecie znaleźć sporo hejtu dotyczącego picia mleka. Jest ono oskarżane również o powstawanie i nasilanie zmian trądzikowych. Część z osób faktycznie obserwuje poprawę po ograniczeniu lub odstawieniu mleka krowiego. Pamiętajcie jednak żeby w takiej sytuacji zastąpić je innym źródłem wapnia, np. „mlekiem” roślinnym wzbogaconym o ten pierwiastek.
Jednak jeśli chodzi o wyniki badań naukowych są one niejednoznaczne. To, na co moim zdaniem warto zwrócić uwagę to fakt, że zależą one od rodzaju mleka. Niektórzy badacze zaobserwowali, np. że powstawanie trądziku pospolitego jest związane wyłącznie ze spożywaniem mleka odtłuszczonego. Nie odnotowali jednak takiej zależności w przypadku mleka pełnotłustego oraz fermentowanych produktów mlecznych. W związku z tym myślę, że (szczególnie przyszłe mamy) zanim zrezygnują z mleka i jego przetworów powinny rozważyć zastąpienie mleka odtłuszczonego mlekiem pełnotłustym lub fermentowanymi produktami mlecznymi.
Czy indeks glikemiczny ma znaczenie?
Bardzo dużo mówi się na temat roli diety o niskim IG w zapobieganiu i leczeniu trądziku pospolitego. Wynika to z tego, że jedzenie produktów o wysokim IG prowadzi do wzrostu stężenia insuliny, wydzielania hormonu wzrostu i nadprodukcji insulinopodobnego czynnika wzrostu 1 (IGF-1).
Nie chcę zamęczać Was tutaj biochemią. W skrócie chodzi o to, że nadprodukcja IGF-1 prowadzi do rozrostu komórek gruczołu łojowego, nasilonej produkcji łoju oraz androgenów (które nasilają łojotok). Dlatego jeśli Waszym problemem jest trądzik pospolity warto rozważyć wprowadzenie diety o niskim IG.
Produktami, które charakteryzują się wysokim IG są nie tylko słodycze czy słodkie pieczywo cukiernicze (pączki, drożdżówki, słodkie rogaliki itp.). Należą do nich również słodkie napoje, frytki, chipsy, ziemniaki puree, płatki kukurydziane, daktyle suszone i szereg innych produktów.
Wprowadzając dietę o niskim IG musicie również wziąć pod uwagę to, że produkty mogą zmienić swój indeks glikemiczny. Wynika to z tego, że wiele czynników (np. obieranie, rozdrabnianie) wpływa na wartość IG.
Czy mogę jeść czekoladę?
Pewnie niejednokrotnie słyszałyście o tym, że przy trądziku pospolitym nie można jeść czekolady. Zdania naukowców na ten temat są podzielone. Z jednej strony czekolada jest źródłem cukrów prostych, które mogą być pożywką dla bakterii odpowiedzialnych za rozwój trądziku. Z drugiej strony czekolada gorzka o dużej zawartości kakao może być dobrym źródłem flawonoidów o działaniu przeciwzapalnym. Potwierdzeniem tego faktu może być badanie, w którym zaobserwowano, że zmiany trądzikowe nasilały się jedynie u osób jedzących białą czekoladę.
Pomimo niejednoznacznych wyników badań w zakresie spożywania czekolady nie zachęcam, aby jeść ją w nadmiernych ilościach. Jedynym odstępstwem od reguły może być czekolada gorzka o dużej zawartości kakao. Jednak i w tym przypadku warto zachować umiar – max 2 kostki dziennie).
Jakie produkty mogą pomóc?
Na podstawie obecnej wiedzy można wyróżnić kilka grup produktów, które prawdopodobnie są pomocne w walce z trądzikiem pospolitym. Zaliczamy do nich:
- produkty bogate w wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 (m.in. tłuste ryby morskie, orzechy włoskie, olej lniany, nasiona chia, siemię lniane)
- żywność bogatą w witaminy A, E i B12 (m. in. jajka, tłuste ryby morskie, orzechy laskowe, olej rzepakowy tłoczony na zimno, nasiona słonecznika)
- artykuły spożywcze obfitujące w selen i cynk (m.in. pestki dyni, nasiona słonecznika, łosoś, jajka, kasza gryczana, orzechy)
Podsumowanie
Jak widzicie nie wszystkie dane dotyczące roli poszczególnych produktów w zapobieganiu i leczeniu trądziku pospolitego są jednoznaczne. Dlatego warto bacznie obserwować swój organizm. To co na pewno Wam nie zaszkodzi, a może jedynie pomóc to:
- ograniczenie spożycia produktów o wysokim indeksie glikemicznym
- wprowadzenie posiłków bogatych w składniki, takie jak kwasy omega-3, flawonoidy, witaminy, selen i cynk
- unikanie nadmiaru soli i ostrych przypraw (z solą należy uważać szczególnie jeśli oprócz trądziku cierpicie na nadciśnienie indukowane ciążą i/lub obrzęki)
Wybrane źródła naukowe, z których pochodzą informacje znajdujące się we wpisie:
- Adebamowo C.A., Spiegelman D., Berkey C.S., Danby F.W., Rockett H.H., Colditz G.A., et al.: Milk consumption and acne in adolescent girls. Dermatol Online J 2016, 12, 1.
- Dhar S., Srinivas S.M.: Food allergy in atopic dermatitis. Indian J Dermatol 2016, 61, 645-648
- Dougan P., Rafikhah N.: Dark and white chocolate consumption and acne vulgaris: a case-control study. J Clin Nutrition 2014, 6, 235-240.
- Fiedler F., Stangl G.I., Fiedler E., Taube K.M.: Acne and nutrition: a systemic review. Acta Derm Venereol 2017, 97, 7-9.
- Kim J., Ko Y., Park Y.K.: Dietary effect of lactoferrin-enriched fermented milk on skin surface lipid and clinical improvement of acne vulgaris. Nutrition 2010, 26, 902-909.
- Melnik B.C.: Linking diet to acne metabolomics, inflammation, and comedogenesis: an update. Clin Cosmet Investig Dermatol 2015, 8, 371-388.
- Melnik B.C., John S.M., Schmitz G.: Over-stimulation of insulin/IGF-1 signaling by western diet may promote diseases of civilization: lessons learnt from Laron syndrome. Nutr Metab 2011, 8: 41.
- Szepietowski J., Kapińska-Mrowiecka M., Kaszuba A., Langner A., Placek W., Wolska H., et al.: Trądzik zwyczajny: patogeneza i leczenie. Konsensus Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego. Przegl Dermatol 2012, 99, 649-673.