Hiperprolaktynemia a dieta – 4 ważne składniki

Hiperprolaktynemia, czyli zwiększony ponad normę poziom prolaktyny może mieć zarówno podłoże fizjologiczne (np. ciąża, laktacja), jak i występować w przebiegu określonych chorób. Za wysoki poziom prolaktyny może być również wynikiem przyjmowanych leków. Za wysoki poziom prolaktyny może utrudniać starania o dziecko, ponieważ hamuje produkcję progesteronu i estrogenu. Rozregulowana gospodarka hormonalna daje objawy pod postacią zaburzeń miesiączkowania (w tym braku miesiączki), a także problemów z implantacją zarodka i poronień nawykowych. Jeśli wysoki poziom prolaktyny utrzymuje się przez dłuższy czas i utrudnia starania o dziecko wdrażane jest odpowiednie leczenie. Oprócz metod farmakologicznych, warto rozważyć wprowadzenie do diety produktów, które zawierają składniki wpływające pozytywnie na poziom tego ważnego hormonu. 

Hiperprolaktynemia – jakie mogą być jej przyczyny i czym się objawia?

Tak jak już wspomniałam na początku, za wysoki poziom prolaktyny mogą odpowiadać zarówno choroby, przyjmowane leki jak i przyczyny fizjologiczne. Dlatego nie zawsze wysoki poziom tego hormonu wymaga leczenia. Poziom prolaktyny nieznacznie waha w zależności od fazy cyklu menstruacyjnego jednak nie są to duże różnice. Nieznacznie wyższe poziomy obserwuje się w okresie okołoowulacyjnym.

Czynniki fizjologiczne:

• współżycie płciowe;
• obfity posiłek (szczególnie wysokobiałkowy);
• trening;
• drżenie brodawek sutkowych;
• ciąża;
• laktacja;
• sen;
• stres (w tym nawet tak krótkotrwały jak ten, który pojawia się przy pobieraniu krwi);

Choroby:

• niewydolność nerek i/lub wątroby;
• gruczolaki przysadki mózgowej;
• niewyrównana niedoczynność tarczycy;
• zespół policystycznych jajników (PCOS);

Leki:

• opioidy (m.in. morfina);
• leki stosowane w leczeniu depresji;
• doustne leki antykoncepcyjne;
• leki stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego;
• leki stosowane w chorobie wrzodowej;

W związku z tym, że spora część moich pacjentek zmaga się z PCOS, chciałabym wspomnieć o częstości występowania hiperprolaktynemii w przebiegu tej choroby. Szacuje się, że za wysoki poziom prolaktyny występuje u około 9-17%  kobiet chorujących na zespół policystycznych jajników.

Hiperprolaktynemia może objawiać się w różny sposób w zależności od poziomu prolaktyny. Do jej objawów zalicza się, m.in. zaburzenia miesiączkowania: nieregularne miesiączki, brak miesiączki. Innymi objawami jest obniżone libido, ból piersi, a także mlekotok. Szacuje się, że u około 20% kobiet przyczyną wtórnego braku miesiączki może być właśnie za wysoki poziom prolaktyny.

[su_spacer=”20″]

Podwyższona prolaktyna – 4 składniki, na które warto zwrócić uwagę

Do składników, na które warto zwrócić szczególną uwagę w przypadku hiperprolaktynemii należy witamina B6, witamina E, cynk oraz magnez. Odpowiednio zbilansowaną dietę można uzupełnić ziołami. Pamiętajcie jednak, że ich stosowanie należy skonsultować z lekarzem. Przy niektórych z nich pojawiają się przeciwwskazania do stosowania oraz możliwość interakcji z lekami. Podwyższony poziom prolaktyny może być regulowany, m.in. przez związki zawarte w niepokalanku pospolitym, palmie sabałowej, świerzbcu właściwym, a także dzięgielu chińskim.

Witamina B6

Witamina B6, czyli pirydoksyna jest niezbędna do budowy wielu enzymów, które uczestniczą w procesach metabolicznych. Jej obecność jest również konieczna w przypadku produkcji neurotransmiterów, które są istotne z punktu widzenia prolaktyny: dopaminy, serotoniny, tauryny oraz norepinefryny. Witamina B6 stanowi także składnik enzymów, które biorą udział w wiązaniu cząsteczek estrogenu w wątrobie, w celu wydalania ich nadmiernych ilości z organizmu. Nie możemy również zapominać o tym, że pirydoksyna zwiększa wchłanianie magnezu, który jest również jednym z ważnym składników w leczeniu hiperprolaktynemii.

Cynk

Już pod koniec lat 80. XIX wieku zaobserwowano, że cynk może mieć pozytywny wpływ na poziom prolaktyny. Warto jednak pamiętać, że tak jak w przypadku innych składników, należy wystrzegać się również jego nadmiaru (dotyczy to przede wszystkim suplementacji). Zbyt duża ilość przyjmowanego cynku może dawać nieprzyjemne dolegliwości, np. bóle głowy, mdłości czy biegunkę.

Witamina E

Kolejną witaminą, która może mieć pozytywny wpływ na poziom prolaktyny jest witamina E. Dlatego w przypadku podwyższonej prolaktyny, należy zwrócić szczególną uwagę na obecność w diecie produktów bogatych zarówno w pirydoksynę, jak i witaminę E.

 Magnez

Magnez bierze udział w syntezie jednego z neuroprzekaźników, które mają ważne znaczenie w kontekście prolaktyny – dopaminy. Oprócz tego jest niezbędny do aktywacji witaminy B, a szczególnie pirydoksyny. Jak już wspominałam może mieć pozytywny wpływ na poziom prolaktyny.

Wybrane źródła naukowe, z których pochodzą informacje znajdujące się we wpisie:

• Auriemma RS, De Alcubierre D, Pirchio R, et al.The effects of hyperprolactinemia and its control on metabolic diseases.Expert Rev Endocrinol Metab. 2018;13(2):99-106.
• Krysiak R, Marek B, Okopień B. Cardiometabolic risk factors in young women with macroprolactinaemia. Endokrynol Pol. 2019; 70(4):336-341.
• Petruzzelli MG, Margari M, Peschechera A, et al.Hyperprolactinemia and insulin resistance in drug naive patients with early onset first episode psychosis. BMC Psychiatry. 2018;18(1):246.